Sondaj Kuyu Ruhsatları
Ülkemizde ve dünyada, yeraltısuları; içme, kullanma/proses ve sulama amacıyla yararlanılan en önemli su kaynaklarındandır. Yeraltısuları, ülkemizde yasal olarak DSİ Genel Müdürlüğü’nün tasarrufundadır. 167 Sayılı Yeraltısuları Hakkında Kanun, Yeraltısuları Kanunu ve Yeraltısuları Tüzüğü çerçevesinde, yeraltısuyu temini amacıyla açılan tüm sondaj veya keson kuyuların ruhsat işlemleri DSİ Genel Müdürlüğü’nce verilmektedir.
Yeraltısuları Kanununa göre, doğal yüzeyden itibaren 10 m ve daha derindeki tüm sular yeraltısuyu olarak tanımlanmaktadır ve sondaj veya kuyu yoluyla yararlanılması, kullanılması ruhsata tabidir. Sondaj veya kuyu ruhsatı için yetkili meslek grupları; jeoloji ve hidrojeoloji mühendisleridir. DSİ tarafından ilan edilmiş olan ruhsat alınabilecek sahalar için gerekli teknik proje, etüt ve hidrojeolojik raporların jeoloji ya da hidrojeoloji mühendisleri tarafından hazırlanarak DSİ onayına sunulması yoluyla sondaj kuyu ruhsatları alınabilmektedir.
Sondaj kuyu ruhsatları; iki aşamalı olarak gerçekleştirilir;
1- Yeraltısuyu Arama Belgesi; Sondaj yada kuyu açılmasından önce DSİ’den alınması gereken ruhsattır. Bunun için, kullanılması planlanan amaca (içme, kullanma/proses, sulama vb.) göre öncelikle kişi ya da şirketin bağlı olduğu sanayi, ticaret yada tarım kuruluşlarından bir ‘su ihtiyaç belgesi’ alınır. Kuyunun önceden hidrojeolojik etüt yapılarak belirlenmiş olan sondaj veya kuyu koordinatına göre; kuyu inşa ve tatbik projesi, hidrojeolojik rapor ve diğer istenilen teknik evraklar hazırlanarak bir dosya oluşturulur ve jeoloji mühendisi yada hidrojeoloji mühendisi tarafından DSİ Genel Müdürlüğü’ne sunulur. Bu dosyaya istinaden DSİ tarafından ‘Yeraltısuyu Arama Belgesi’ yani sondaj açma izni verilir.
Sondaj uygulaması bu ruhsata istinaden yapılır ve sondaj kuyu inşası tamamlanır.
2- Yeraltısuyu Kullanma Belgesi; Sondaj ya da kuyu inşasının tamamlanmasından sonra, sondajda bulunan suyu kullanmak için alınan sondaj – kuyu ruhsatı aşamasıdır. Sondaj kuyusunun inşa süreci bittikten sonra (sondaj delgisi, borulama, çakıllama, kuyu geliştirme- temizleme vb.), sondaja ait verimin belirlenmesi amacıyla kuyu pompaj testi yapılır. Pompaj testine göre; yeraltısuyu emniyetli verim hacmi değeri, kuyu etki yarıçapı, akiferlere ait permabilite, geçirimlilik katsayısı, sondaj kuyusu dinamik ve statik seviyenin belirlenmesi gibi bir çok teknik parametre elde edilebilir. Yeraltısuyu Kullanma Belgesi için; sondaj/kuyu pompaj testi ( düşüm veya düşüm yükselim deney sonucu), su kimyası analiz raporu (amaca göre; içme suyu analizi, kullanma/proses suyu analizi veya sulama suyu analizi), kuyu kesin projesi / kuyu kütüğü vb. teknik evraklar birlikte, jeoloji mühendisi veya hidrojeoloji mühendisi aracılığıyla DSİ’ye başvuruda bulunulur ve DSİ tarafından sondaj kuyu ruhsatı (yeraltısuyu kullanma belgesi) verilir.
